DAS, NAS and SAN

DAS:    Direct Attached Storage

NAS:     Network Attached Storage

SAN:    Storage Area Network

Üç yöntem de veri erişim teknolojisinin bir parçasıdır. Gelişmişlik açısından da bakıldığında sıralama yukarıdaki gibidir. Storage sistem yöneticisi olarak bu kelimeler ile sıklıkla karşılaşıyoruz, bu terimleri örneklerle açıklayalım.

Direct Attached Storage (DAS): Sunucuya, veya bir sisteme direkt bağlı olan diskleri temsil eder. Mesela bilgisayarınızın harddisk’i verinizi kolayca lokal diskinizde depolayabilir ve gerektiğinde de hızlıca erişebilirsiniz. Aslında bu diskleriniz sizin storage alanınızı oluşturur, DAS yöntemi ile bağlandığınız storage ‘ınızdır.

Bir şirkette çalışıyorsunuz ve ortamda bir tane Windows Server var ve bunun “D” diskine koyduğunuz verileri network ortamında paylaşıma açıyorsunuz, kullanıcılarınız da buraya erişip veri üzerinde çalışıyorlar. İşte size DAS. Sonuçta diskler bu sunucuya direkt bağlı ve storage hizmeti görüyorlar.

DAS ‘ın en önemli özellikleri :

• Direkt ilgili sisteme bağlı olduğu için hızlı olması
  
• Block level yani storage havuzunu oluşturan disk veya disklerin formatlanmasına kadar tüm yönetimini size bırakıyor olması.
  
• Dosya sistemine de admin karar veriyor olması.
  

Bir diğer örnek : HPE sunucunuzun arkasına direkt bağlayabileceğiniz MSA olarak isimlendirilen HPE disk ünitesi aldınız ve bu diskler sadece bu sunucuya hizmet veriyor. İşte size DAS tipi bağlantı.

Storage deyince hemen aklınıza spesifik bir storage cihazı gelmesin, yukarıdaki basit örnekte de kullanılan diskleriniz de sizin storage alanınızı oluşturmaktadır.

Network Attached Storage (NAS) : Network ortamında belli bazı protokoller yardımıyla veri depolama hizmetinin sunulmasıdır. Dosya tabanlıdır.

NAS ‘ın özellikleri :

• Ortamda bir disk kutusu var.
  
• Bu disk kutusu üzerinde yüklü olan bir yazılım ile yönetiliyor.
  
• Hizmet verdiğiniz sistemlere veya kullanıcılara kendilerini direkt bağlıymış gibi storage alanı olarak sunuyor, gerçekte cihaz network üzerinden disk alanını kullanıma sunuyor.
  
• Disklerin formatlanması veya dosya sistemi kullanıcıyı ilgilendirmiyor.
  
• File tabanlı hizmet veriyor olmasıdır.
  
• Popüler NAS servis protokolleri NFS ve CIFS dir.
  

Storage Area Network (SAN) :

DAS ın gelişmiş halidir. Nasıl yani diyeceksiniz? DAS tipinde nasıl diski siz istediğiniz gibi formatlıyordunuz, dosya sistemine siz karar veriyorsanız SAN da aynı durum söz konusu. Tabi ki bu daha gelişmiş bir teknoloji. Bu bağlantı tipinde Ethernet veya fiber channel protokolleri üzerinden storage cihazınızda bulunan disk kümelerini sunucuların erişimine açıyorsunuz. Daha yüksek performans ve erişilebilirlilik gerektiren ortamlar için design edilmiştir. Haliyle daha maliyetli, profesyonel bir yapıdır. SAN üzerinden servis edilen disklerin yönetimi size aittir. Ama önce bunları bağladığınız sunucunun işletim sistemi ile formatlamanız gerekmektedir. Aynı anda bu alana birden fazla sunucuda erişebilir. VMware ortamlarında olduğu gibi.

Storage üzerindeki disklerinize sunucuların “Fiber Channel” protokol aracılığıyla erişmesini istiyorsanız ve birden fazla sunucunuz varsa araya SAN switch koymanız gerekmektedir. iSCSI protokol ile erişilmesini istiyorsanız, disklerinizi Ethernet ağında kullanıma sunuyorsunuz demektir. Bu sefer sunucular IP üzerinden storage a erişip, disklerini kullanabilirler. FCoE protokel de her iki protokolü de bünyesinde barındıran daha komplex bir protokoldür, ama sonuç yine aynı. Ethernet network ünüz üzerinden disklerinizi sunmanızı sağlar.

File Servisler için genelde NAS tipi yada NAS hizmeti veren storage cihazları tercih edilir. VMware, Hyper-V gibi ortamlar için de genelde SAN servisi veren storage cihazlarını tercih ediyoruz. NetApp aynı anda hem NAS hizmetini hem SAN hizmetini de sunabilen bir cihazdır. Projenizde bütçenize ve performans ihtiyacınıza göre storage cihazınıza seçersiniz. Ancak şu an için bağlantı tipleri yukarıda saydıklarımdır.

Bir de bunlardan hariç JBOD (Just a Bunch of Disks) isimli bir teknoloji var ama inanın şu ana kadar kullananı görmedim. Anlamı “disk demeti” demektir, çiçek sepeti gibi oldu ! Kurumsal olmayan ve NetApp gibi üreticiler tarafından da bildiğim kadarıyla desteklenmeyen bir teknoloji. Nerde kullanılır, nasıl yapılır, pek bilmem ve bilmediğim konularda konuşmayı sevmem. Ama bilen birisi de anlatırsa dinlemem demem. Sadece hiç duymadık demeyin diye sizinle de paylaşmak istedim.